ابوبکر بن علی حدادیحَدّادی، ابوبکر بن علی، ملقب به رضی‌الدین، فقیه و زاهد حنفی قرن هشتم بود. برخی منابع لقب او را حداد ذکر کرده‌اند. [۱]
علی بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۴۳، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲]
ابن دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۱۲، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۳]
ابن دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۴]
ابن دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۹، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۱ - شناخت مختصروی در ۷۲۰ در عَبّادیه، از مناطق اطراف زَبید (شهری در یمن)، به دنیا آمد. [۵]
خیرالدین زرکلی، الاعلام، ج۲، ص۶۷، بیروت ۱۹۹۹.
در پاره‌ای منابع نام پدر او محمد ذکر شده است [۶]
حاجی‌خلیفه، ج ۲، ستون ۱۴۸۸.
[۷]
یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة،ج ۱، ستون ۷۴۶، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
[۸]
المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة، ج ۲، ص ۱۳۵، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.
او نزد پدرش و نیز نزد علی بن نوح اُبْوی، علی بن عمر علوی و سراج‌الدین ابوبکر بن علی هاملی درس خواند و در علوم گوناگون تبحر یافت [۹]
حاجی‌خلیفه،ج ۲، ستون ۱۸۶۸.
[۱۰]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
و به نوشته خزرجی [۱۱]
علی بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۴۳، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
شاگردانی تربیت کرد. وی را به زهد و عبادت ستوده‌اند. او در سال ۸۰۰ در زبید فوت کرد و در همان‌جا در مقبره باب‌القرتب دفن شد. [۱۲]
علی بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج۲، ص۲۵۹، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۱۳]
ابن دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۱۲، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۱۴]
ابن‌دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۱، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۱۵]
ابن دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، ج۱، ص۱۶۹، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۱۶]
حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۴۴۶.
[۱۷]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
۲ - آثارحدادی بیش از بیست اثر دارد که بیش‌تر آن‌ها فقهی است. [۱۸]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
آثار و آرای فقهی او بعدها مورد توجه برخی فقهای حنفی قرارگرفت. [۱۹]
ابن نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۱، ص۱۳۶، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۰]
ابن نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۱، ص۳۹۳، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۱]
ابن نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۲، ص۶۲۰، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۲]
ابن‌نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، ج۳، ص۴۳۲، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷.
[۲۳]
ابن عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۲، ص۴۵۵، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۴]
ابن عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۲، ص۶۱۲، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۵]
ابن عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۳، ص۳۷۷، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۶]
ابن عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۳، ص۳۹۶، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
[۲۷]
ابن عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، ج۴، ص۲۷۳، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹.
مهم‌ترین آثار فقهی وی عبارت‌اند از: شرح کتاب مختصر از احمد بن محمد قدوری به نام السراج الوهاج الموضح لکل طالب محتاج و تلخیص آن با نام الجوهرة النیرة (المنیرة؛ مصر ۱۳۲۲)؛ شرح کتاب فقهی المنظومة الهاملیة اثر استادش سراج‌الدین هاملی با نام سراج الظلام؛ و النورالمستنیر، شرح منظومه عمر بن محمد نسفی در علم خلاف و فقه تطبیقی [۲۸]
حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۶۲۱.
[۲۹]
حاجی‌خلیفه،ج۲، ستون ۱۶۳۱، ۱۸۶۷ـ ۱۸۶۸.
[۳۰]
محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، ج۱، ص۱۶۶، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا).
[۳۱]
یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة، ج ۱، ستون ۷۴۶، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰.
[۳۲]
المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة،ج۲، ص۱۳۵ـ۱۳۶، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹.
حاجی‌خلیفه [۳۳]
حاجی‌خلیفه،ج۱، ستون ۱۳۶۷.
اثری فقهی با نام الرحیق‌المختوم را به او نسبت داده‌است.کشف التنزیل فی تحقیق التأویل معروف به تفسیر حدادی، و شرح قصیده قید الأوابد سروده اسماعیل بن ابراهیم ربعی [۳۴]
حاجی‌خلیفه،ج ۱، ستون ۴۴۶.
[۳۵]
حاجی‌خلیفه،ج ۲، ستون ۱۳۶۷ـ۱۳۶۸.
[۳۶]
حاجی‌خلیفه، ج ۲، ستون ۱۴۸۸.
نیز از آثار مهم حدادی است.۳ - فهرست منابع(۱) ابن دیبع، الفضل‌المزید علی‌بغیةالمستفیدفی‌اخبار زبید، چاپ محمدعیسی صالحیه، کویت۱۴۰۲/۱۹۸۲. (۲) ابن عابدین، حاشیة ردّالمحتار علی الدرّالمختار: شرح تنویرالابصار، چاپ افست بیروت ۱۳۹۹/ ۱۹۷۹. (۳) ابن نجیم، البحرالرائق شرح کنزالدقائق، بیروت ۱۴۱۸/۱۹۹۷. (۴) حاجی‌خلیفه. (۵) علی بن حسن خزرجی، العقود اللؤلؤیة فی تاریخ الدولة الرسولیة، ج ۲، چاپ محمد بن علی اکوع، صنعا ۱۴۰۳/۱۹۸۳. (۶) خیرالدین زرکلی، الاعلام، بیروت ۱۹۹۹. (۷) یوسف الیان سرکیس، معجم‌المطبوعات العربیة والمعربة، قاهره ۱۳۴۶/۱۹۲۸، چاپ افست قم ۱۴۱۰. (۸) محمد شوکانی، البدر الطالع بمحاسن من بعدالقرن السابع، قاهره ۱۳۴۸، چاپ افست بیروت (بی‌تا). (۹) المکتبة الازهریة، فهرس الکتب الموجودة بالمکتبة الازهریة، قاهره ۱۳۶۴ـ۱۳۶۸/ ۱۹۴۵ـ۱۹۴۹. ۴ - پانویس
۵ - منبعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «حدادی»، شماره۵۸۶۰. |